Strategiczne wytyczne dotyczące zrównoważonej i konkurencyjnej akwakultury w UE na latach 2021-2030
W propozycji Europejskiego Zielonego Ładu i w strategii „od pola do stołu” podkreślono potencjał produktów akwakultury jako źródła białka do produkcji żywności i pasz o niskim śladzie węglowym, które mają do odegrania ważną rolę we wspieraniu budowy zrównoważonego systemu żywnościowego. Akwakultura stwarza miejsca pracy i możliwości rozwoju gospodarczego w społecznościach przybrzeżnych i wiejskich UE. Sektor ten może również pomóc w: dekarbonizacji gospodarki; walce ze zmianą klimatu i łagodzeniu jej skutków; ograniczeniu zanieczyszczenia; zapewnieniu lepszej ochrony ekosystemów (zgodnie z celami strategii na rzecz bioróżnorodności i strategii „zero zanieczyszczeń” na rzecz nietoksycznego środowiska) oraz włączyć się w zarządzanie zasobami o bardziej zamkniętym obiegu. W szczególności, że produkty akwakultury ogółem (w tym przywóz) stanowią 25 % unijnej konsumpcji żywności pochodzenia morskiego, natomiast unijne produkty akwakultury stanowią 10 % konsumpcji w UE. Akwakultura UE stanowi około 2 % światowej produkcji akwakultury.
Europejski Zielony Ład jest nową strategią wzrostu UE i ma na celu pobudzenie gospodarki i tworzenie miejsc pracy przy jednoczesnym przyspieszeniu transformacji ekologicznej w sposób efektywny pod względem kosztów. Strategiczne wytyczne określone w niniejszym komunikacie mają na celu przedstawienie państwom członkowskim UE i wszystkim zainteresowanym stronom wspólnej wizji dalszego rozwoju akwakultury w UE w sposób, który przyczyni się do realizacji tej strategii. W szczególności wytyczne te mają pomóc w budowaniu sektora akwakultury UE, który: (i) jest konkurencyjny i odporny; (ii) zapewnia zaopatrzenie w zdrową i bogatą w składniki odżywcze żywność; (iii) ogranicza zależność UE od przywozu żywności pochodzenia morskiego; (iv) tworzy możliwości gospodarcze i miejsca pracy; oraz (v) staje się światowym punktem odniesienia dla zrównoważonego rozwoju. Wytyczne powinny również pomóc konsumentom w UE w dokonywaniu świadomych wyborów produktów zrównoważonej akwakultury oraz zapewnić równe warunki konkurencji dla produktów akwakultury wprowadzanych do obrotu w UE.
Osiągnięcie tej wizji będzie wymagało sprostania różnym wyzwaniom i wykorzystania możliwości w sektorze akwakultury w UE, aby osiągnąć następujące powiązane ze sobą cele:
- wzmacnianie odporności i konkurencyjności;
- udział w transformacji ekologicznej;
- zapewnianie akceptacji społecznej i informacji dla konsumentów oraz
- poszerzanie wiedzy i zwiększanie innowacyjności.
Aby wdrożyć przedmiotowe wytyczne, konieczne jest również wspieranie transformacji sektora akwakultury w stronę modelu zrównoważonego poprzez zapewnienie skutecznego i wydajnego wykorzystania funduszy publicznych oraz przyciągnięcie inwestycji prywatnych. Załącznik do komunikatu zawiera zalecenia dotyczące działań zmierzających do osiągnięcia tego celu. Komisja zachęca w szczególności państwa członkowskie UE do uwzględnienia priorytetów określonych w niniejszych wytycznych w zakresie przydzielania wsparcia dla sektora w ramach funduszy unijnych i krajowych. Komisja ustanowi unijny mechanizm pomocy dla akwakultury, aby wesprzeć wdrażanie niniejszych wytycznych przez wszystkie zainteresowane strony. Mechanizm ten powinien służyć Komisji, państwom członkowskim UE, przemysłowi i innym zainteresowanym stronom jako narzędzie do opracowania dalszych wytycznych i konsolidacji najlepszych praktyk w obszarach objętych niniejszym komunikatem. Będzie także wspierać wdrażanie tych wytycznych i najlepszych praktyk. Mechanizm ten powinien obejmować platformę internetową z dostępną bazą wiedzy dla wszystkich zainteresowanych stron (np. przewodnik po finansowaniu unijnym i bazę danych dotyczącą projektów finansowanych ze środków UE w sektorze).
Źródło zdjęć: Przemysław Czerniejewski, ZUT
Opracowano na podstawie:
Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. Komisja Europejska, z dnia 12.05.2021r. Bruksela